Co oznacza skrót TIR?

Tabliczka TIR to nie tylko oznaczenie zestawu drogowego, ale również skrót od nazwy międzynarodowej konwencji celnej. System TIR reguluje przewóz towarów w ruchu międzynarodowym, upraszczając procedury celne i umożliwiając przewóz towarów przez wiele krajów bez konieczności szczegółowej kontroli na każdej granicy. Co dokładnie kryje się za tym skrótem i jak wpływa on na transport drogowy?

Skrót TIR – co oznacza?

Skrót TIR pochodzi od francuskiego terminu „Transports Internationaux Routiers”, co w tłumaczeniu na język polski oznacza „Międzynarodowy Transport Drogowy”. Jest to rozwiązanie stosowane w transporcie międzynarodowym, które umożliwia przewóz towarów przez wiele krajów z formalnościami ograniczonymi do niezbędnego minimum. Pojazdy oznaczone tabliczką TIR są poddawane szczegółowym kontrolom celnym tylko na początku i końcu trasy, co znacznie przyspiesza proces przewozu.

Historia konwencji TIR

Początki systemu TIR sięgają 1949 roku, kiedy to po II wojnie światowej opracowano zasady międzynarodowego transportu drogowego. Celem było uproszczenie procedur celnych i ułatwienie przewozu towarów przez granice. W 1959 roku przepisy zostały zaktualizowane, aby jeszcze bardziej uprościć te procedury.

Duże zmiany nastąpiły w 1975 roku podczas konferencji zorganizowanej przez Europejską Komisję Ekonomiczną Narodów Zjednoczonych. Opracowany system zyskał na znaczeniu, stając się powszechnie stosowanym narzędziem w międzynarodowym transporcie drogowym. Prace nad nowymi rozwiązaniami trwały do 1978 roku, kiedy to oficjalnie Konwencja weszła w życie.

Przez wiele lat przepisy obowiązywały w niezmienionej formie, aż w 1995 roku podjęto się nowelizacji Konwencji. Celem tej nowelizacji było ujednolicenie i uproszczenie międzynarodowego transportu drogowego, co miało na celu dostosowanie systemu TIR do zmieniających się warunków i potrzeb rynku.

Gdzie stosowany jest TIR obecnie?

Obecnie konwencja TIR jest stosowana w ponad 60 krajach na całym świecie. System ten jest szczególnie popularny w Europie, ale również w Azji, Afryce Północnej i na Bliskim Wschodzie. Dzięki swojej skuteczności i prostocie TIR jest używany w wielu krajach jako standardowa procedura celna w międzynarodowym transporcie drogowym. Jest on nieoceniony w przewozie towarów między krajami Unii Europejskiej a sąsiadującymi państwami, takimi jak Ukraina, Rosja czy Turcja.

Konwencja TIR, a prawo

Konwencja TIR umożliwia sprawny przewóz towarów przez kraje tranzytowe dzięki minimalnym kontrolom celnym, które odbywają się tylko w kraju rozpoczęcia i zakończenia przewozu. Towary są załadowane i zaplombowane w kraju początkowym, co pozwala na przejazd przez kraje tranzytowe bez kontroli, jedynie z weryfikacją karnetu TIR. Kontrola celna i rozładunek następują dopiero w kraju docelowym.

Umowa TIR dotyczy tylko przewozów wymagających przekroczenia granicy celnej, np. między UE a Ukrainą, lub przewozów przez kraj trzeci w obrębie UE. Nie obowiązuje, gdy towar nie zmienia obszaru celnego. Przepisy te dotyczą wyłącznie międzynarodowego transportu drogowego i nie obejmują przewozu towarów wrażliwych, takich jak tytoń i alkohol.

Karnet TIR – jak go uzyskać?

Aby uzyskać karnet TIR, przedsiębiorstwo transportowe musi spełniać określone warunki i złożyć wniosek do Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie, który jest uprawniony do wydawania karnetów TIR w Polsce. Proces ten obejmuje sprawdzenie wiarygodności finansowej, reputacji firmy, a więc również jej zdolności do przestrzegania przepisów celnych. Po pozytywnej weryfikacji przedsiębiorstwo otrzymuje karnet TIR, który jest dokumentem umożliwiającym korzystanie z uproszczonej procedury celnej w przewozach międzynarodowych.

TIR to system w międzynarodowym transporcie drogowym, który znacznie ułatwia przewóz towarów przez poszczególne państwa. Dzięki niemu przedsiębiorstwa transportowe mogą skutecznie i szybko dostarczać towary na duże odległości, co jest nieocenione na globalnym rynku.